Serbest çalışanların, özellikle avukat, danışman, mimar, mali müşavir gibi meslek gruplarının gelirlerini yasal şekilde belgelendirmesi için düzenledikleri en temel belge serbest meslek makbuzudur.
2025 itibarıyla bu süreç artık tamamen dijital hale geldi: e-Serbest Meslek Makbuzu (E-SMM) sistemi sayesinde hem yasal hem de pratik bir tahsilat yapısı oluştu.
Peki, serbest meslek makbuzu nedir, nasıl alınır ve e-tahsilat sistemleriyle nasıl entegre edilir?
Bu rehberde adım adım öğreneceksiniz.
Serbest meslek makbuzu, serbest meslek erbabının (avukat, doktor, mühendis, mimar, danışman vb.) verdiği hizmet karşılığında kazandığı geliri belgelendirmek için düzenlediği resmi evraktır.
Fatura yerine geçen bu belge, Gelir Vergisi Kanunu’nun 236. maddesi kapsamında düzenlenir ve her tahsilat işleminde zorunludur.
Yani bir avukat, müvekkilinden ücret aldığı anda makbuz kesmekle yükümlüdür — ister nakit, ister online tahsilat yoluyla olsun.
Makbuzda şu bilgiler bulunur:
Artık “makbuz” denilince akla kağıt belge değil, dijital e-SMM gelir.
2025 yılında serbest meslek makbuzu almanın 3 yolu bulunuyor:
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi e-SMM Portalı üzerinden e-Devlet hesabınızla giriş yaparak ücretsiz şekilde makbuz düzenleyebilirsiniz.
Ancak bu yöntem, manuel işlem gerektirdiği için çok sayıda işlem yapan avukat veya danışmanlar için pratik değildir.
e-SSM (e-Serbest Meslek Makbuzu Sorgulama)
GİB tarafından yetkilendirilmiş özel entegratörler (örneğin Payfoni e-tahsilat sistemi) üzerinden işlem yapabilirsiniz.
Bu yöntem, makbuzu otomatik olarak oluşturur, arşivler ve GİB sistemine iletir.
Mali mühür gerektirir ama tek seferlik alınır.
Artık modern sistemlerde ödeme + makbuz tek akışta çalışır.
Örneğin bir avukat, müvekkiline linkle tahsilat gönderdiğinde, ödeme tamamlanır tamamlanmaz e-Serbest Meslek Makbuzu de sistem tarafından otomatik oluşturulur.
Bu işlem, hem baro mevzuatına uygun hem de GİB kayıtlarına tam entegre çalışır.
E-SMM, klasik serbest meslek makbuzunun elektronik versiyonudur.
Kağıtla uğraşmadan, GİB onaylı dijital formatta kesilir ve gönderilir.
Bu sistemin temel amacı:
E-SMM’ler, Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine otomatik olarak gönderildiği için ayrıca bildirim yapılmasına gerek yoktur.
1. GİB Portal’a veya entegratör sistemine giriş yapın.
2. Hizmet bilgilerini, tutarı ve KDV oranını girin.
3. Mükellef (müşteri) bilgilerini ekleyin.
4. E-imzanız veya mali mühürle onaylayın.
5. Makbuzu PDF olarak kaydedin veya e-posta ile gönderin.
e-Tahsilat sistemleri, bu süreci otomatikleştirir.
Ödeme alındığı anda sistem hem tahsilatı hem e-SMM’yi eş zamanlı işler.
Böylece hem zaman kaybı hem mevzuat riski ortadan kalkar.
Aşağıdaki meslek grupları, kazançlarını belgelemek için serbest meslek makbuzu kesmek zorundadır:
Baro mevzuatına göre avukatlar, her tahsilatta makbuz düzenlemekle yükümlüdür; bu ister POS ister online tahsilat üzerinden olsun fark etmez.
Avukatlar, 2025 itibarıyla müvekkillerinden e-tahsilat sistemi veya POS aracılığıyla tahsilat yapabilir.
Ancak bu işlemin serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi zorunludur.
Baro mevzuatı, her ödeme için makbuz kesilmesini ister.
Bu nedenle Payfoni e-tahsilat sistemi, avukat POS ve linkle tahsilat süreçlerini e-SMM ile entegre ederek yasal uyumu garanti eder.
Avantajları:
Dijital dönüşümün en güçlü noktası, ödeme ve belge sürecinin birleşmesidir.
E-tahsilat sistemi, alınan her ödemenin karşılığında e-SMM oluşturur ve GİB’e iletir.
Payfoni, Türkiye’de bu altyapıyı avukatlar ve serbest meslek sahipleri için sunan öncü platformlardan biridir.
Serbest meslek erbapları için düzenlenen makbuzlarda yer alması gereken bilgiler belirli bir standarttadır. Aşağıdaki örnek, bir avukatın müvekkiline verdiği danışmanlık hizmeti için oluşturulan tipik bir serbest meslek makbuzunu temsil eder.
Makbuzun temel bilgileri şöyledir:
Bu örnek, makbuzun temel bileşenlerini göstermek içindir.
Gerçek bir serbest meslek makbuzu, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sisteminde e-imza veya mali mühür ile onaylanarak oluşturulmalıdır.
Bu onay, hem makbuzun yasal geçerliliğini hem de vergi kaydı güvenliğini sağlar.
Günümüzde e-tahsilat sistemleri sayesinde bu işlemler artık otomatik hale gelmiştir. Yapılan online tahsilat sonrasında GİB sistemine uyumlu olarak e-Serbest Meslek Makbuzunu kendiliğinden üretir ve kaydeder.
e-SSM Hesaplama aracı barolar için.
Gib Portalı Serbest Meslek Makbuzu (e-ssm) hesaplama.
Serbest meslek makbuzu artık yalnızca bir belge değil, dijital ekonominin temel parçasıdır.
Avukatlar, danışmanlar ve diğer serbest çalışanlar için e-SMM + e-tahsilat entegrasyonu hem yasal güvenlik hem iş verimliliği sağlar.
Payfoni, bu süreci otomatikleştirerek kullanıcılarına GİB onaylı, baro mevzuatına uygun, güvenli tahsilat çözümleri sunar.
Her işlemde makbuz kesilir, ödeme takip edilir ve kayıt dijital arşivde saklanır.
E-tahsilat, online tahsilat, linkle ödeme ve dijital faturalama hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz?
Payfoni Blog’da; avukat POS kullanımı, baro mevzuatına uygun e-tahsilat çözümleri ve dijital makbuz sistemleriyle ilgili tüm güncel içerikleri bulabilirsiniz.
Hemen blog sayfamıza göz atın ve 2025’in dijital tahsilat yeniliklerini ilk siz keşfedin!
